"Jedwabna sieć" Lars Findsen, Jacob Weinreich

Autorzy: Lars Findsen, Jacob Weinreich

Tytuł: Jedwabna sieć

Tłumaczenie: Edyta Stępkowska

Data premiery: 12.03.2025

Wydawnictwo: Sonia Draga

Liczba stron: 464

Gatunek: thriller szpiegowski

 

“Jedwabna sieć” to pierwsza książka (i jak do tej pory jedyna, choć liczę na więcej!), jaka powstała z połączenia sił dwóch Duńczyków: Larsa Findsena i Jacoba Weinreicha. Ten pierwszy w powieść ewidentnie wniósł znajomość realiów pracy agentów specjalnych - sam był swego czasu szefem wywiadowczym służb duńskiej policji, jednak jego karierę zakończyło oskarżenie o przyczynienie się do wycieku tajemnic państwowych, a on sam trafił do więzienia - ostatecznie jednak zarzuty zostały przeciwko niemu wycofane, choć pobyt w więzieniu zaowocował książką biograficzną, która szybko zyskała status bestsellerów. Drugi z autorów - Jacob Weinreich do powieści z pewnością wniósł doświadczenie pisarskie, gdyż tworzy książki, jak i scenariusze filmowe i telewizyjne od ponad dwóch dekad, praca w duecie też nie jest mu obca, jest współautorem popularnego cyklu powieści określonych jako filozoficzne thrillery wydanych pod pseudonimem A.J. Kuzinski, którego trzy pierwsze tomy ukazały się również w Polsce.

 

Lato 2023, duńska agencja wywiadu działa na kilku frontach. W Turcji znajduje się Maja, agentka specjalna, która przy pomocy cywilnego konsultanta ma do zdobycia cenne informacje - ich misja jednak kończy się wypadkiem samochodowym, obydwoje lądują w tureckim szpitalu, a Maja jedyne o czym myśli, to pendrive z tak ciężko zdobytymi informacjami znajdujący się w kieszeni jej spodni…

W tym czasie w Danii urzędnicy biurowi pracują nad weryfikacją delegacji chińskiej, która wkrótce ma odwiedzić kraj - wydaje się, że z jakiegoś powodu jej przedstawiciele są żywo zainteresowani Grenlandią, oficjalnie jednak nie zdradzają swoich tajemnic. Choć na pewno podejrzanym wydaje się, że jeden z nich posługuje się fałszywą tożsamością… Tematem tym zajmuje się analityk Daniel, który w tym samym czasie odczuwa presję ze strony zwierzchnictwa - jego żona jest dziennikarką, która w ostatnim czasie nagrała podcast o starej, ale ciągle budzącej kontrowersje sprawie wywiadowczej, która postawiła ich agencję w złym świetle. Zwierzchnicy chcieliby, by Daniel ukrócił dalsze sezony podcastu, ale niby jak? Gdyby tego było mało, musi również postarać się o zwerbowanie dla nich chińskiego agenta, który przejdzie na ich stronę…

“(...) jeśli nie będziemy umieli zmienić toru myślenia, myśleć nowatorsko, to będziemy tkwili ciągle w tym samym miejscu. I (..) to jest groźne. Wręcz zabójcze.”

Książka rozpisana jest na trzy tytułowane części, które w sumie składają się na prolog i 106 krótkich rozdziałów rozpoczynających się od określenia miejsca akcji. Narracja prowadzona jest w trzeciej osobie czasu przeszłego z perspektywy czterech postaci (prócz prologu, w którym obserwujemy poczynania mordercy na zlecenie): Mai, jej cywilnego konsultanta, Daniela i młodej chińskiej studentki Jii. Narrator zachowuje odpowiedni balans pomiędzy opisem sytuacji, a odczuć i myśli postaci. Styl powieści jest prosty, pozbawiony ozdobników, skupiony na akcji, jednocześnie w książce nie ma przekleństw, a słownictwo jest dobrze wyważone, przez co czyta się ją bez potknięć, szybko i płynnie.

“Jak polityk, który cały czas ma świadomość, że wyborcy w każdej chwili mogą odsunąć go od władzy, miałby podejmować trafne decyzje? Przecież często decyzje rozsądne są mało popularne, a społeczeństwo potrzebuje rozsądku.”

Już pierwsze strony powieści dobrze obrazują nam z jakim rodzajem powieści szpiegowskiej mamy do czynienia: to ta, w której szpiedzy to zwyczajni ludzie, a nie superbohaterowie. Zatem mimo iż akcja prowadzona jest dynamicznie, to ogólne tempo powieści określiłabym na umiarkowane - w końcu nie liczy się sama akcja, a mamy też chwilę, by zatrzymać się na problemami prywatnymi postaci, nad ich dylematami, które wywołują u nich poczynania wywiadu. Daniel, jak i Maja, borykają się z problemami w związkach - on jest mężem z 20-letnim stażem, ojcem nastolatka, ona partnerką statecznego nauczyciela i kilkuletnią córką. I choć ich problemy mogą mieć nieco inne podłoże, to jednak to ich związki są tym, co poza pracą, przyciąga naszą uwagę. Bo przecież szpieg czy po prostu pracownik biura wywiadu, jednak nie jest nim przez dwadzieścia cztery godziny na dobę - każdy ma swoje życie prywatne, całkiem zwyczajne, co świetnie w tej powieści jej zaznaczone.

“Pomysł Isabelli, żeby wyskoczyć do Berlina, był przecież próbą ratowania sytuacji. Tyle że nie wystarczy umieć razem podróżować. Największym wyzwaniem jest codzienność.”

Ciekawie zarysowana jest też Jia, chińska studentka, która kilka miesięcy temu przyleciała do Danii na wymianę studencką. Dzięki niej poznajemy różnice w mentalności Duńczyków i Chińczyków, ich różne podejście do państwa. Jia mieszkając w Chinach nigdy nie podważała dużej ingerencji państwa w życie mieszkańców, ciągle sprawowanej kontroli, jednak po zmianie otoczenia jej spojrzenie na sytuację zaczyna się przekształcać. Powoli, nieznacznie, w końcu nadal wierna jest zasadom swojej narodowości, ma głęboko wpojoną lojalność i poczucie powinności, jednak coś zaczyna w niej kruszeć.

Z kolei Ramin, konsultant Mai, pokazuje podejście agencji do tego typu cywilnych konsultantów, a zarazem emigrantów, uchodźców arabskich. To postać mocno zdeterminowana, ale i bystra - szybko orientuje się w swojej sytuacji i zaczyna o siebie walczyć. Tylko czy tyle wystarczy, by się ocalić?

“Klasyk: tworzy się problem, aby móc stać się tym, kto go rozwiąże.”

Pierwsza połowa powieści jest trochę bardziej skupiona na wątkach obyczajowo-społecznych niż druga - ta jest już faktycznie sensacyjna, opiera się na dynamicznych akcjach, które przychodzi przeprowadzać bohaterom, ale które również prowadzone są z sensem - tu nadal nikt nie przejawia nadprzyrodzonych zdolności, wszystko przedstawione jest po ludzku, bardzo realistycznie, z sensem. Spryt szpiegów to po prostu dobra komunikacja i szybkość działania, wyszkolenie i buzująca adrenalina. Jednak zanim to dostajemy, to mamy czas, by postacie poznać, przyjrzeć się im z bliska i powoli zadzierzgnąć tę nić intrygi, która prowadzi ostatecznie do wielkiego finału. Dzięki kilku różnym bohaterom historia jest wielowątkowa, przedstawia różne aspekty działań wywiadu, jak i różne dylematy. Na politycznych i geograficznych wątkach się specjalnie nie znam, więc pod tym kątem fabuł nie ocenię, jednak jako zwyczajny czytelnik doceniam doskonałą jej realność.

“Jeśli Stany porównać o boksera, który idzie jak taran i chce każdą walkę wygrać przez nokaut, to Chiny są przebiegłym szachistą. I całkiem skutecznym.”

Siłą tej powieści wydaje się także to, że dobrze obrazuje emocje postaci. Zarówno w kreacji Daniela, jak i Mai, doświadczamy tego niezrozumienia, jakie gości w ich związkach, tego zagubienia jak żyć normalnie, prowadzić codzienne zwyczajne życie, kiedy w pracy nieustannie zderzają się z sytuacjami, które są po prostu ekstremalne, które narażają nieraz ich własne życie. Padają pytania o potrzeby swoje, a potrzeby państwa, a także o lojalność - czy ważniejsza jest ta w stosunku do ludzi czy jednak kraju? Czy dla jednego człowieka warto narażać całą operację, czy bezdusznie wpisać go w koszty uboczne? Czy kiedy kraj prosi, to trzeba prośbę zrealizować, niezależnie od prywatnych konsekwencji? Dobre tematy do refleksji, które przynoszą działania każdej z przedstawionych postaci.

“(...) rozpoznawanie i pozyskiwanie nowych źródeł dokłada ludziom z FE zarówno roboczogodzin, jak i zmarszczek. Bo jak, u licha, znaleźć odpowiednią osobę? Kiedy można mieć pewność, że upatrzony człowiek jest chętny do współpracy z duńskim wywiadem? I że informacje, które przekazuje są prawdziwe?”

“Jedwabna sieć” to powieść szpiegowska z rodzaju tych, które naprawdę cenię - tych, które nie robią ze szpiegów nadludzi, a ukazują ich jako zwyczajne jednostki borykające się ze znanymi nami problemami i wątpliwościami. Autorzy tej książce znaleźli dobry balans pomiędzy akcją i wątkami obyczajowo-społecznymi, a choć sama miałam momenty, gdy delikatnie gubiłam się w zależnościach politycznych, ukrytych motywacjach różnych krajów, to bardzo zżyłam się z głównymi bohaterami, zrozumiałam ich położenie i trzymałam kciuki, by wyszli z tej powieści cało. Mam nadzieję, że “Jedwabna sieć” okaże się początkiem całej serii, z przyjemnością spotkałabym się ponownie z Danielem, Mają i może również Raminem i Jią?

 

Moja ocena: 7,5/10

 

Recenzja powstała w ramach współpracy z Wydawnictwem Sonia Draga.

Podoba Ci się to, co robię?

Wesprzyj mnie na patronite.pl/kryminalnatalerzu i dołącz do grona moich Patronów!