"Postrach" Michał Śmielak

Autor: Michał Śmielak

Tytuł: Postrach

Cykl: podkomisarz Iga Ziemna „Gleba”, tom 1

Data premiery: 07.09.2022

Wydawnictwo: Initium

Liczba stron: 440

Gatunek: kryminał / thriller

 

Książki Michała Śmielaka przyciągały mój wzrok już od jakiegoś czasu, głównie ze względu na ciekawe, proste i mroczne okładki. Jednak ocen o nich nie śledziłam specjalnie dokładnie, a i nie miałam na tyle czasu i motywacji, by w wolnym czasie po nie sięgnąć. Zmieniło się to przy okazji premiery „Postracha”, który trafił do mnie przypadkiem, ale teraz raczej postrzegam to jako ingerencję Wszechświata. Bo jest to nazwisko zdecydowanie warte uwagi! „Postrach” to już piąta książka Michała Śmielaka, który debiutował na rynku zaledwie półtora roku temu z kryminałem pt. „Znachor”. „Postrach” to pierwsza książka z podkomisarz Glebą – w posłowiu autor zdradził, że czytelnicy mogą się spodziewać kontynuacji.

 

Fabuła powieści rozpoczyna się w 2021 roku, chwilę po złapaniu Postracha, a raczej Igora Grabskiego, który, jak wskazują na to dowody, jest właśnie tym poszukiwanym seryjnym mordercą. No, porywaczem, bo śmierć jego sześciu ofiar, młodych dziewczyn nie została udowodniona, ciała nie zostały odkryte. Prawnik Maciej i jego znajomy od czarnej roboty - Borys dostają zlecenie od rodzin dziewczyn, by Igora wyciągnąć z więzienia i im dostarczyć. Zlecenie jest sowicie opłacane, jednak coś idzie nie tak – Igor Grabski, który cały czas twierdzi, że został niesłusznie oskarżony, ucieka, a Borys trafia na wózek inwalidzki.

Rok później miasto nawiedza nowa fala zbrodni. Wygląda na to, że Postrach powrócił… Zostaje utworzona specjalna grupa śledcza, która ma zająć się szybkim złapaniem sprawcy, a w międzyczasie Igor kontaktuje się z Borysem i namawia go na własne śledztwo – dalej twierdzi, że to nie on stoi za tymi zbrodniami. Mówi prawdę czy może kłamie? Kto jest Postrachem i czy faktycznie to znowu Postrach zabija? Kto złapie go pierwszy – Borys czy policja?

 

Książka rozpisana jest na cztery tytułowane części i epilog. Każda część składa się z kilku bądź kilkunastu rozdziałów poprzedzonych osobnym prologiem. Rozdziały mają określoną datę i dzień tygodnia, są też często podzielone na numerowane podrozdziały. Narracja prowadzona jest w trzeciej osobie czasu przeszłego z kilku perspektyw – obserwujemy obydwa śledztwa oraz grupę nastolatków, rodzeństwo porwanych dziewczyn, a w prologu prawdopodobnie mordercę, który tłumaczy się ze swoich motywacji. Styl powieści jest szorstki, dosyć potoczny, mocno współczesny, a zarazem prosty i naszpikowany odniesieniami do polskiej rzeczywistości. Z początku obawiałam się, że ta dosadność i potoczność nie trafią w mój gust czytelniczy, jednak wraz z biegiem lektury przyzwyczaiłam się i dałam się mocno wciągnąć w fabułę.

„Głównie łagodzi ból związany z życiem w tym kraju. Każdy Polak powinien mieć płacone za szkodliwe warunki życia i darmowy nielimitowany dostęp do alkoholu, szczególnie po wizycie w urzędzie. Nie ręce powinniśmy dezynfekować po kontakcie z urzędnikiem, ale myśli.”

Bo fabuła jest dynamiczna, a naprzemienna narracja i krótkie rozdziały tylko te wrażenie pogłębiają. Dużo się dzieje, co chwilę coś nowego, zaskakującego, czego trudno się domyśleć. Intryga poprowadzona jest naprawdę sprawie, autor cały czas trzyma czytelnika w niepewności, przez co te pożądane napięcie towarzyszące tego typu lekturom, jest cały czas mocno odczuwalne.

 

Autor gra tutaj trochę gatunkami, bawi się czytelnikiem, który raz widzi tu kryminał, raz thriller, a raz powieść grozy. Mamy tutaj coś na kształt wywoływania duchów, możliwe że jakieś irracjonalne zdarzenia… Czy ich uzasadnienie będzie przyziemne i logiczne, czy może jednak za tą historią kryje się coś, czego nie powstydziłby się King, do którego widać tu mocne nawiązania? Przez tą niepewność wszystko, co się w książce wydarza, wydaje się jeszcze mroczniejsze…

„Głos kobiety zabrzmiał bardzo poważnie, dokładnie jak kogoś, kto nigdy nie zetknął się z przestępstwem i nagle odkrył, że świat jest cholernie okrutnym miejscem.”

Mamy napięcie, emocje, fajną intrygę kryminalną. Są też naprawdę dobrze poprowadzone postacie, które same borykają się z własnymi słabościami. Borys to postać ciekawa. Szemrany typ, który uprzykrza życie skazanym przestępcom na życzenie ich ofiar lub rodzin. Wydaje się jednak mieć jakiś swój kodeks moralny, jest uparty, hardy i inteligentny.

„ – A kim ty jesteś?

- Kurierem. Dostarczam sprawiedliwości.”

Borys trafia na Dagmarę, detektyw, która pracuje w firmie Macieja. Ich drogi się przecinają, a charaktery ścierają, gdyż obydwoje są pewnymi siebie postaciami. No, Dagmara ma skomplikowaną przeszłość z pewnym policjantem, który znany jest już czytelnikom z innej książki tego autora.

No i jest też Gleba, policjantka, równie twarda co pozostali, która jednak nosi w sobie pewną traumę związaną z komisarzem Murawskim, z którym teraz ma współpracować. Gleba lubi działać sama, nie boi się wyzwań, a praca jest dla niej wszystkim.

Działania każdej z pierwszoplanowych postaci są dobrze umotywowane, przez co czytelnik nie ma problemu z ich zrozumieniem i polubieniem.

„Panie redaktorze. (…) Jeśli opinia publiczna chce przed stawienia, niech idzie do cyrku. Wmówiliście ludziom, że informacja jest najważniejsza, że muszą wiedzieć już, teraz, natychmiast i od razu wszystko. Na dodatek podnosicie to do rangi jakiejś misji, a jest to zwykłe pierdolenie. Zapewniam, że gdyby spotkał pan w życiu chociaż jedną rodzinę ofiary jakiegokolwiek mordercy, to nie pieprzyłby pan takich głupot. Jedną rodzinę! A ja spotkałem ich setki. Żadna nie chce informacji. Oni pragną sprawiedliwości i bezpieczeństwa, a ja staram się dostarczyć im jedno i drugie.”

Podsumowując, „Postrach” to książka, która fanom kryminałów i thrillerów zapewni naprawdę zajmującą rozrywkę. Poza bawieniem się nastrojem czytelnika raczej trzyma się ram gatunkowych, przez co wiemy, że dostaniemy solidne śledztwo (a nawet dwa!) i sporo dynamicznej akcji (pościgu motocyklowego długo nie zapomnę!). Napisana jest bardzo zgrabnie, językiem potocznym, ale na tyle sprawnie ujętym, że po czasie staje się to kolejną zaletą tej książki. „Postrach” to była moja pierwsza styczność z piórem Śmielaka, ale na pewno nie ostatnia!

 

Moja ocena: 8/10

 

Recenzja powstała we współpracy z Wydawnictwem Initium.

Książka dostępna jest też w abonamencie 

Dodaj na półkę - klik!

Podoba Ci się to, co robię?

Wesprzyj mnie na patronite.pl/kryminalnatalerzu i dołącz do grona moich Patronów!